مشخصات و ویژگیهای استنلس استیل 316 و L 316

316/316L (Low Carbon) آلیاژهای آستنیتی فولادهای زنگ نزن (Stainless steel) هستند که عناصر مولیبدن (Mo) و کروم (Cr) در این آلیاژها از خوردگی و حفره شدن بخصوص در محیطهای مرطوب و آبی ممانعت میکند. استیل 316L نسبت به 316 میزان کربن کمتری دارد و مقاومت به خوردگی و حفره شدن آن بیشتر است.

تفاوتهایی بین این گروه و استیل 304 وجود دارد که این تفاوتها در میزان کروم، نیکل و مولیبدن است. همچنین این گریدهای استیل علاوهبر استحکام بالا، عمر سرویس بالایی نیز دارند. استیل وقتی ضد زنگ است که حداقل 5/10 % کروم داشته باشد. کروم پس از ترکیب با اکسیژن هوا، تشکیل اکسید کروم میدهد که لایهای روی استنلس استیل تشکیل میدهد. این لایه دیده نمیشود ولی باعث از بین رفتن ارتباط بین هوا و فلز شده و بدین ترتیب ماده سالم میماند.

مقدار بیشتر کروم و نیز برخی دیگر از عناصر موجود در آلیاژ مانند نیکل و مولیبدن این لایه را تقویت کرده و خاصیت ضد زنگ بودن را افزایش می دهد. از فولادهای زنگ نزن برای موارد تزئینی نیز به میزان بسیار زیادی استفاده میشود. شکل ظاهری مناسب و عمر سرویسدهی طولانی سبب میشود از این آلیاژها برای ساخت؛ تجهیزات آسانسور، دستگیره درها و سایر وسایل تزئینی استفاده شود. استنلسهای سری 300 (304،316 و 317) که دارای نیکل هستند جذب آهنربا نمیشوند، اما استنلسهایی سری 400 که نیکل ندارند جذب آهنربا میشوند؛ در بازار به آلیاژهای فوق بترتیب استیل نگیر و استیل بگیر گفته میشود.

ترکیب شیمیایی

ترکیب شیمیایی آلیاژهای مذکور در جدول ذیل ارائه شده است.

خواص فیزیکی

خواص فیزیکی آلیاژهای 316 و 316L در جدول ذیل ارائه شده است.

استانداردهای استیل

316 و L 316

برخی از کاربردهای استیل 316 و L 316

تجهیزات نفت و پتروشیمی به ویژه تجهیزاتی که با کلرید سر و کار دارند

تجهیزات صنایع غذایی

ساخت وسایل آشپزخانه

تجهیزات دریایی؛ بهدلیل مقاومت به خوردگی بسیار عالی این آلیاژها

تجهیزات تولید خمیر کاغذ

صنایع و تجهیزات معماری

تجهیزات صنایع دارویی

ساخت منیفولد اگزوز، مبدلهای حرارتی، لوله و پمپهای و مخازن ماشین و ماشین آلات صنعتی

عملیات حرارتی استیل 316

آلیاژهای استنلس استیل از طریق عملیات پیرسازی رسوب سخت نمیشوند و سختیشان از این طریق افزایش پیدا نمیکند، اما عملیات حرارتی آنیل برای آلیاژهای نورد شده انجام میشود. عملیات آنیل سبب همگنسازی ساختار نیز میشود. آنیل استنلس استیلها در دمایی بیش از C ֯ 1040 انجام میشود.

برای جلوگیری از پوسته شدن سطح، زمان آنیل با توجه به ضخامت آن باید کاملاً کنترل شود. همچنین علاوه بر کنترل زمان کنترل اتمسفر کوره نیز الزامی است. با تمهیدات خاصی (مانند آنیل تحت گاز هیدوژن) میتوان میزان اکسیژن در اتمسفر کوره را به حداقل رساند و از پوسته شدن و از بین رفتن سطح به میزان بسیار زیادی جلوگیری کرد، به این فرآیند Bright Anneal گفته میشود.

خواص مکانیکی

جدول ذیل خواص کششی و همچنین میزان سختی را برای آلیاژهای 316 و 316L نشان میدهد. میزان انعطافپذیری قابل توجه این دسته از فولادها نیز سبب تمایل استفاده صنعتگران به استفاده از این آلیاژها شده است.