مشخصات و ویژگی­های استنلس استیل 316 و L 316

316/316L (Low Carbon) آلیاژهای آستنیتی فولادهای زنگ نزن (Stainless steel) هستند که عناصر مولیبدن (Mo) و کروم (Cr) در این آلیاژها از خوردگی و حفره شدن بخصوص در محیط­های مرطوب و آبی ممانعت می­کند. استیل 316L نسبت به 316 میزان کربن کمتری دارد و مقاومت به خوردگی و حفره شدن آن بیشتر است.

تفاوت­هایی بین این گروه و استیل 304 وجود دارد که این تفاوت­ها در میزان کروم، نیکل و مولیبدن است. همچنین این گریدهای استیل علاوه­بر استحکام بالا، عمر سرویس بالایی نیز دارند. استیل وقتی ضد زنگ است که حداقل 5/10 % کروم داشته باشد. کروم پس از ترکیب با اکسیژن هوا، تشکیل اکسید کروم می­دهد که لایه­ای روی استنلس استیل تشکیل می­دهد. این لایه دیده نمی­شود ولی باعث از بین رفتن ارتباط بین هوا و فلز شده و بدین ترتیب ماده سالم می­ماند.

مقدار بیشتر کروم و نیز برخی دیگر از عناصر موجود در آلیاژ مانند نیکل و مولیبدن این لایه را تقویت کرده و خاصیت ضد زنگ بودن را افزایش می دهد. از فولادهای زنگ ­نزن برای موارد تزئینی نیز به میزان بسیار زیادی استفاده می­شود. شکل ظاهری مناسب و عمر سرویس­دهی طولانی سبب می­شود از این آلیاژها برای ساخت؛ تجهیزات آسانسور، دستگیره درها و سایر وسایل تزئینی استفاده ­شود. استنلس­های سری 300 (304،316  و 317) که دارای نیکل هستند جذب آهنربا نمی­شوند، اما استنلس­هایی سری 400 که نیکل ندارند جذب آهنربا می­شوند؛ در بازار به آلیاژهای فوق بترتیب استیل نگیر و استیل بگیر گفته می­شود.

ترکیب شیمیایی

ترکیب شیمیایی آلیاژهای مذکور در جدول ذیل ارائه شده است.

خواص فیزیکی

خواص فیزیکی آلیاژهای 316 و 316L در جدول ذیل ارائه شده است.

استانداردهای استیل

316 و L 316

برخی از کاربردهای استیل 316 و L 316

تجهیزات نفت و پتروشیمی به ویژه تجهیزاتی که با کلرید سر و کار دارند

تجهیزات صنایع غذایی

ساخت وسایل آشپزخانه

تجهیزات دریایی؛ به­دلیل مقاومت به خوردگی بسیار عالی این آلیاژها

تجهیزات تولید خمیر کاغذ

صنایع و تجهیزات معماری

تجهیزات صنایع دارویی

ساخت منیفولد اگزوز، مبدل­های حرارتی، لوله و پمپ­های و مخازن ماشین و ماشین آلات صنعتی

عملیات حرارتی استیل 316

آلیاژهای استنلس استیل از طریق عملیات پیرسازی رسوب سخت نمی­شوند و سختی­شان از این طریق افزایش پیدا نمی­کند، اما عملیات حرارتی آنیل برای آلیاژهای نورد شده انجام می­شود. عملیات آنیل سبب همگن­سازی ساختار نیز می­شود. آنیل استنلس استیل­ها در دمایی بیش از C ֯ 1040 انجام می­شود.

برای جلوگیری از پوسته شدن سطح، زمان آنیل با توجه به ضخامت آن باید کاملاً کنترل شود. همچنین علاوه بر کنترل زمان کنترل اتمسفر کوره نیز الزامی است. با تمهیدات خاصی (مانند آنیل تحت گاز هیدوژن) می­توان میزان اکسیژن در اتمسفر کوره را به حداقل رساند و از پوسته شدن و از بین رفتن سطح به میزان بسیار زیادی جلوگیری کرد، به این فرآیند Bright Anneal گفته می­شود.

خواص مکانیکی

جدول ذیل خواص کششی و همچنین میزان سختی را برای آلیاژهای 316 و 316L نشان می­دهد. میزان انعطاف­پذیری قابل توجه این دسته از فولادها نیز سبب تمایل استفاده صنعتگران به استفاده از این آلیاژها شده است.

شایان ذکر است که آلیاژ استنلس 316L به دلیل میزان کمتر کربن نسبت به 316 قابلیت جوشکاری و مقاومت به خوردگی بهتری دارد. این آ